دفتر سفارش صرافی‌های ارز دیجیتال چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است؟

دفتر سفارش صرافی‌های ارز دیجیتال چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است؟

در بازار ارز دیجیتال، بیشتر معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، ارزهای دیجیتال را در یک صرافی متمرکز (CEX) می‌خرند و می‌فروشند.

یکی از مفاهیمی کلیدی که قبل از شروع معاملات باید در مورد آن اطلاع داشته باشید، دفتر سفارش یا Order book است.

در دفتر سفارش می‌توانید به طور لحظه‌ای از وضعیت عرضه و تقاضای یک جفت‌ارز خاص مطلع شوید.

در این درس، در مورد اینکه هدف دفتر سفارش چیست و اینکه برای انجام معاملات چگونه می‌توان از آن استفاده کرد، صحبت خواهم کرد.

دفتر سفارش صرافی‌های ارز دیجیتال چیست؟

شما می‌توانید در دفتر سفارش، لیستی از تمام سفارش‌های خرید و فروش معلق (یا باز) را که در حال حاضر برای یک جفت‌ارز در دسترس هستند، ببینید.

دفتر سفارش عمومی است و همه کاربران یک صرافی می‌توانند سفارش‌های موجود در بازار را در آن مشاهده کنند.

دفتر سفارش یا لیست سفارشات دائما در حال به روزرسانی است و همان‌طور که معامله‌گران سفارش‌ها را اضافه، حذف، تغییر و اجرا می‌کنند، دفتر سفارش تغییر می‌کند.

برای مثال، یک صرافی ارز دیجیتال می‌تواند برای جفت معاملاتی BTC/ USD دفترچه سفارش داشته باشد.

تمام سفارش‌های محدود (limit orders) خرید و فروشی که مشتریان در صرافی برای خرید یا فروش بیت‌کوین (BTC) به دلار آمریکا (USD) ثبت‌کرده‌اند، در دفتر سفارش قابل‌مشاهده است.

از آنجا که برای قیمت بیت‌کوین (BTC) از USD به عنوان ارز مظنه استفاده می‌شود، بیت‌کوین در دفتر سفارش بر حسب دلار قیمت‌گذاری می‌شود.

در صرافی‌های ارز دیجیتال شما می‌توانید چندین جفت معاملاتی را معامله کنید. به عنوان مثال، شما علاوه بر معامله BTC/ USD، می‌توانید سایر جفت‌های ارزدیجیتال/ فیات، مثل ETH/ USD، ADA/ USD، BNB/ USD یا حتی ارز دیجیتال/ ارز دیجیتال مثل ETH/ BTC یا ADA/ ETH را معامله کنید.

هر جفت معاملاتی دفتر سفارش خود را دارد. بنابراین در یک صرافی ارز دیجیتال، این طور نیست که فقط یک دفتر سفارش وجود داشته باشد، بلکه تعداد زیادی دفتر سفارش را می‌توانید ببینید.

هر کاربری می‌تواند یک سفارش معلق یا سفارش محدود (limit order) را در دفتر سفارش ثبت کند.

این سفارش در دفتر سفارش هست تا زمانی که شخصی که سفارش را ارسال کرده:

  • سفارش را لغو کند یا …
  • شخص دیگری سفارش را قبول کند

به عنوان مثال، اگر شما به عنوان خریدار یک سفارش محدود برای خرید بیت‌کوین (BTC) به قیمت ۳۰۰۰۰ دلار ثبت کنید، کاربر دیگری در صرافی باید با فروش بیت‌کوین (BTC) به قیمت ۳۰۰۰۰ دلار موافقت کند.

ثبت سفارش لزوما به معنای قبول سفارش شما از جانب کاربر دیگری نیست، بلکه شما سفارش‌تان را ثبت می‌کنید و منتظر می‌مانید شخص دیگری سفارش شما را قبول کند. اگر شما به عنوان خریدار سفارشی ثبت کنید و شخص دیگری هم سفارش خرید با قیمت بهتری ثبت کند، از جانب فروشنده، اول سفارش شخص دوم قبول می‌شود.

با توجه به مثال قبل، اگر کاربری سفارش محدود برای خرید بیت‌کوین (BTC) به قیمت ۳۰۰۰۱ دلار ثبت کند، که این قیمت بالاتر از قیمت شماست (قیمت شما ۳۰۰۰۰ دلار است)، اول سفارش آن کاربرد پذیرفته می‌شود. چرا یک فروشنده باید قیمت شما را قبول کند در حالی که شخصی هست که  حاضر است بیشتر از شما پرداخت کند؟!

صرافی‌های ارز دیجیتال امکان مشاهده بهترین قیمت پیشنهادی یا بهترین قیمت درخواستی را فراهم کرده‌اند تا مشتریان سفارش‌های با بهترین قیمت موجود را دریافت کنند.

چگونه از دفتر سفارش استفاده کنیم؟

وقتی در صرافی سفارش‌تان را ثبت می‌کنید، دو گزینه پیش روی شماست.

  • می‌توانید یک سفارش محدود (limit order) داشته باشید، این سفارش در دفتر سفارش ثبت می‌شود و منتظر می‌مانید تا شخص دیگری سفارش شما را قبول کند.
  • می‌توانید همان موقع سفارش محدود شخص دیگری را که قبلا در دفتر سفارش ثبت شده است، دریافت کنید.

در تصویر زیر نمونه‌ای از یک دفتر سفارش را می‌بینید:

دفتر سفارس صرافی ارز دیجیتال

قیمت‌های درخواستی (asks) با رنگ قرمز و قیمت‌های پیشنهادی (bids) با رنگ سبز نشان داده شده‌اند.

برای هر سطح قیمت، «اندازه بازار» (Market Size) یا «حجم تجمعی» (Cumulative Quantity) را مشاهده می‌کنید. این مقدار ارز دیجیتالی است که مایل به خرید یا فروش با آن قیمت خاص هستند.

دفتر سفارش را می‌توان نمایانگر عرضه و تقاضا در نظر گرفت.

قیمت‌های درخواستی از سوی افرادی اعلام می‌شود که بیت‌کوین‌های‌شان را برای فروش در صرافی و تکمیل تقاضای خریداران عرضه می‌کنند.

نمونه دفتر سفارش صرافی ارز دیجیتال

این دفتر سفارش، سفارش‌های خرید و فروش موجود را برای جفت معاملاتی BTC/USD نشان می‌دهد.

  • قسمت خرید (که به رنگ سبز نشان داده شده) نشان‌دهنده تمام سفارش‌های باز خرید (قیمت‌های پیشنهادی) کمتر از آخرین قیمت معامله شده است
  • قسمت فروش (که به رنگ قرمز نشان داده شده) نشان‌دهنده تمام سفارش‌های باز فروش (قیمت‌های درخواستی) بالاتر از آخرین قیمت معامله شده است

اگر دقت کنید، در وسط تصویر می‌توانید «بهترین قیمت پیشنهادی» و «بهترین قیمت درخواستی» را ببینید.

بهترین قیمت پیشنهادی، که بالاترین قیمتی است که کسی حاضر است برای خرید بیت‌کوین پرداخت کند، ۲۹۹۶۸.۷۹ است.

خریدار یا خریدارانی که این سفارش را ثبت کرده‌اند انگار می‌گویند: «بله، من حاضرم ۰.۰۴۷۴ واحد بیت‌کوین در ازای ۲۹۹۶۸.۷۹ دلار خریداری کنم.»

بهترین قیمت درخواستی، که پایین‌ترین قیمتی است کسی حاضر است در ازای فروش بیت‌کوینش دریافت کند، ۲۹۹۶۹.۶۲ است.

فروشنده یا فروشنده‌هایی که این سفارش را ثبت کرده‌اند، انگار می‌گویند: «بله، من حاضرم ۰.۰۲۷۶ واحد بیت‌کوینم را به قیمت ۲۹.۹۶۹.۶۲ دلار بفرشم.»

فاصله بین بالاترین قیمت خرید (بهترین قیمت پیشنهادی) و پایین‌ترین قیمت فروش (بهترین قیمت درخواستی) «اسپرد» نامیده می‌شود.

اسپرد تفاوت بین بالاترین سفارش خرید و کمترین سفارش فروش است.

در این دفتر سفارش، اسپرد ۰.۸۱ دلار است.

اگر خریدار باشیم، روند به چه صورت است؟

اگر می‌خواهید BTC/USD بخرید، می‌توانید:

  • سفارش محدود خرید را در قسمت خرید ثبت کنید (قسمت سبز)
  • بهترین درخواستِ قسمت فروش را بگیرید (قسمت قرمز)

از آنجایی که بهترین قیمت درخواستی در سمت فروش، ۲۹.۹۶۹.۶۲ دلار است، می‌توانید همان موقع یک «سفارش بازار» ثبت کنید و با آن بهترین قیمت درخواستی معامله را انجام دهید و افتخار دریافت ۰.۰۲۷۶ بیت‌کوین را دریافت کنید. 😁

در غیر این صورت، باید یک «سفارش محدود» خرید را ثبت کنید کنید.

همه این سفارش‌های محدودِ خرید، باز می‌مانند و در دفتر سفارش باقی می‌مانند تا زمانی که کسی قبول کند با آن قیمت تعیین شده، بیت‌کوینش را بفروشد.

هیچ تضمینی وجود ندارد که شخص دیگری با «قیمت‌های محدود» یا «قیمت‌های پیشنهادی» موجود موافقت کند، بنابراین شما اصلا نمی‌دانید چقدر طول می‌کشد تا سفارش‌تان انجام شود.

به عنوان مثال، اگر یک سفارش محدود برای خرید BTC/USD با قیمت ۱ دلار ثبت کنید، ممکن است تا قبل از مرگ‌تان کسی پیدا نشود که حاضر به فروش با این قیمت باشد … مگر اینکه بازار ارز دیجیتال بزرگ‌ترین سقوطش را تجربه کند. 😱

با فرض اینکه این اتفاق نیفتد، پیشنهاد شما در دفتر سفارش باقی می‌ماند تا زمانی که سفارش را به صورت دستی لغو کنید.

اگر فروشنده باشم، روند به چه صورت است؟

اگر از قبل بیت‌کوین دارید و می‌خواهید BTC/USD را بفروشید، دو گزینه پیش‌روی شماست:

  • سفارش محدود فروش را در قست فروش ثبت کنید (قسمت قرمزرنگ)
  • با بهترین قیمت پیشنهادی در قست خرید موافقت کنید (قسمت سبزرنگ)

بهترین قیمت پیشنهادی در قسمت فروش، ۲۹۹۶۸.۷۹ دلار است، پس می‌توانید همان موقع این قیمت را قبول کنید و یک سفارش بازار انجام دهید و با ۰.۰۴۷۴ بیت‌کوین‌تان خداحافظی کنید. 👋

در غیر این صورت، باید یک سفارش محدود برای فروش ثبت کنید.

معمولا، صرافی‌های ارز دیجیتال برای «گذاشتن» یا take کردن یک سفارش کارمزد بیشتری دریافت می‌کنند نسبت به زمانی که سفارشی را «می‌سازید» یا make می‌کنید.

این مدل کارمزدی که صرافی‌های ارز دیجیتال دریافت می‌کنند، با عنوان کارمزد «میکر-تیکر» (maker-taker) شناخته می‌شود.

در درس بعد مفصل‌تر در مورد این اصطلاح صحبت خواهیم کرد.

این مطلب بخشی از دوره رایگان و گام‌به‌گام آموزش ارز دیجیتال وبسایت «ایران بروکر» است. شما می‌توانید از طریق لینک‌های زیر به درس قبل یا بعد بروید.

فهرست مطالب